آناتومي دندان و ساختار آن
آناتومي دهان و دندان
اولين عضو دستگاه گوارش بدن دهان است كه از لبها شروع ميشود و به حلق متهي ميگردد. آب و مواد غذايي براي گوارش اول وارد اين عضو از بدن ميشود و چهار عمل اصلي اين بخش شامل جويدن و كمك به هضم غذا، حس چشايي، تكلم و تنفس ميباشد.
ساختار دندان و دهان شامل حفره دهان، دندانها، زبان، بزاق و غدد بزاقي، لثه، لبها و سقف دهان است.
در حفره دهاني فك بالا ثابت بوده ولي فك پايين متحرك بوده و عمل باز و بسته شدن دهان را به عهده دارد.
در داخل استخوانهاي هر فك حفراتي وجود دارد كه ريشه دندانها درون آن قرار ميگيرد. اولين قدم در راه گوارش غذا خرد كردن و جويدن موااد غذايي است كه توسط دندانها انجام ميشود. در ادامه اين مطلب به آناتومي دندان ميپردازيم.
ساختار دندان انسان
دندان ها انواع مختلفي دارند. با توجه به نوع آن، شكل ظاهرى و شكل ريشه آنها متفاوت است. برخي از دندانها ريشه اضافي دارند. ساختار دندان از بخشهاي مختلف تشكيلشده است: مينا، عاج و پالپ.
مينا محكم ترين ساختار بدن مى باشد. اما اسيد ناشى از فعاليت باكترى ها اين دندان محكم را دچار تجزيه شيميايى مى كند، و دندان دچار پوسيدگى مى شود.
از دندانهاي خود بهخوبي مراقبت كنيد و در صورت مشاهده علائم بيماري حتماً آنها را جدي بگيريد.
ساختار دندان به سه بخش اصلي تقسيم ميشود:
1- تاج دندان (crown)
2- گردن (cervix)
3- ريشه دندان (root)
تاج دندان
در اطراف دندان بخشهايي وجود دارد كه آن را به لثه متصل ميكند.تاج در بالاي لثه قرار دارد و به رنگ سفيد هست؛ و قسمتي كه در استخوان فك قرار دارد ريشه ناميده ميشود. رنگ ريشه نسبت به تاج دندان زردتر است.
در قسمت تاج ساختار دندان سه لايه وجود دارد:
۱- مينا (enamel) كه سختترين عضو بدن هست و ۹۹ درصد آن را مواد معدني تشكيل داده است. ميناى دندان خارجى ترين لايه دندان است.
۲- عاج (dentin) داراى سلول هاى زنده است .سلولهاي سازنده عاج بسيار شبيه به سلولهاي استخواني ميباشند.عاج دندان زير مينا قرار دارد.
۳- پالپ يا مغزكه در مركز دندان قرار گرفته است.
گردن يا طوق دندان
اين بخش از دندان در ناحيه خط لثه قرار دارد و بخش جدا كننده دندان در خط لثه است. در اين قسمت از دندان، ريشه و تاج دندان به هم ميرسند.
گردن سه بخش اصلي دارد:
1- لثه ها (Gums): لثه نوعي بافت گوشتي و صورتي است كه به گردن دندان و سمنتوم متصل شده است.
2- پالپ (Pulp): پالپ يا مغز دندان بخش دروني دندان است. اين بخش از رگهاي خوني ريز و بافت عصبي ساخته شده است.
3- حفره پالپ (Pulp cavity): حفره پالپ فضاي داخل تاج دندان است كه شامل پالپ است.
ريشه يا (Root)
ريشه بخشي از ساختار دندان است كه درون استخوان قرار دارد و باعث فيكس شدن دندان در جاي خود ميشود.
ريشه تقريباً دو سوم كل دندان را تشكيل ميدهد.ريشه از چندين بخش تشكيل شده است:
1- كانال ريشه يا (Root canal): كانال ريشه گذرگاهي است كه شامل پالپ دندان است.
2- سمنتوم يا سمان (Cementum): به اين ماده سمنت يا سيمان دندان نيز اطلاق ميشود. سمنتوم يك ساختار شبه استخواني دارد كه به رباط هاي پريودنتال متصل شده است.
3- رباط پريودنتال (Periodontal ligament): رباط پريودنتال از بافت همبند و فيبر كلاژن ساخته شده است. اين رباطها شامل اعصاب و عروق خوني هستند.
4- اعصاب و رگ هاي خوني (Nerves and blood vessels): رگهاي خوني رباط پريودنتال را با مواد مغذي تغذيه ميكنند.
عروق عصبي نيز به كنترل ميزان نيرو مورد استفاده هنگام جويدن غذا كمك ميكنند.
5- استخوان فك (Jaw bone): استخوان فك كه استخوان آلوئولار نيز ناميده ميشود، استخواني است كه حاوي حفرات دنداني است كه ريشه دندانها را درون خود جاي ميدهد.
نتيجهگيري
شناخت انواع ساختار دندان و بخشهاي مختلف آن باعث ميشود اهميت دندانها در بدن انسان را بيشتر درك كنيم. مراقبت از دندانها فقط بهوسيله مسواك نيست بلكه مسائل زيادي را بايد رعايت كنيم تا دندانهاي سالمي داشته باشيم.
برچسب: اناتومي دندان به صورت خلاصه،ساختمان دندان،